Nieuwsbericht

De vape-edemie

1 september 2025

De vape-edemie

Een vrolijk gekleurde vape lijkt misschien onschuldig, een hip alternatief voor roken of gewoon een zoete traktatie. Maar achter de wolk van snoepgeur gaat een veel serieuzer gevaar schuil: een nieuwe verslaving die steeds meer jongeren in zijn greep krijgt. In dit artikel lees je hoe de vape-epidemie zich heeft ontwikkeld, waarom het zo gevaarlijk is en wat er nodig is om deze trend te keren.

Waarom vapen geen alternatief is voor roken

We rollen van de ene epidemie naar de volgende. COVID-19 en vapen, ogenschijnlijk twee totaal verschillende zaken, tonen een aantal verrassende gelijkenissen: van de luchtwegklachten tot de plotselinge opkomst en initiële onderschatting van de gezondheidsgevaren. Net als mondmaskers, lopen mensen nu rond op straat met een onnatuurlijk voorwerp in het gelaat. Grote verschil, de mondmaskers voorkomen dat je ziek werd, terwijl vapes daar juist voor kunnen zorgen.

Vapes werden initieel door fabrikanten aangeprezen als een minder verslavend en minder schadelijk alternatief voor het traditionele roken. De marketingmachine werd aangezwengeld en er werd gezegd dat vapes verstokte rokers zouden kunnen helpen bij het afbouwen en zelfs stoppen met hun reguliere verslaving. Nu, jaren na de introductie van de vape, blijkt het toch anders in elkaar te steken. Vapes worden niet aangeraden als alternatief om te stoppen met roken, ze zorgen er juist voor dat een hele nieuwe generatie start met een slopende nicotineverslaving.

Jongeren en de verleidelijke vape

Als een soort lollies hangen vrolijk gekleurde, naar snoep smakende, maar zeker ziekmakende vapes tussen de lippen van de jongeren. Ze weten veelal niet wat voor troep er in hun feestelijke vapes zitten. Er zijn waarschijnlijk weinig vapende jongeren die weten dat ze zware metalen, zoals nikkel, tin en lood inademen.

Fabrikanten konden zich bij de introductie van de vape nog verschuilen achter het gebrek aan wetenschappelijk bewijs over de nadelige effecten, maar inmiddels stroomt er meer onderzoek binnen en de resultaten geven bijna unaniem weer dat vapen helemaal niet onschuldig is als de meeste mensen denken.

Een zorgwekkende trend

Het nieuws staat er vol mee: kinderen die in het ziekenhuis belanden door het vapen. Pijn op de borst, bloedhoesten, het zal je (of je kind) maar gebeuren. 1 op de 8 ouders van basisschoolkinderen zegt dat hun kind wel eens vaped en dit percentage neemt alleen maar toe voor oudere kinderen. Op de middelbare school gaat het om een kwart en op het MBO om zelfs 40%. Het is niet gek dat er wordt gesproken over een epidemie. Nog niet eens zo heel lang geleden dachten we juist meer toe te bewegen naar een rookvrije generatie.

Ondanks het verbod op vapes met exotische smaakjes, worden deze vrolijk verhandeld door proactieve dealers via de sociale media kanalen waar de jongeren toch al op zitten. Ze hoeven er niets zelf voor te doen, de dealers vinden ze wel. Een hele nieuwe generatie wordt zo letterlijk verziekt. Eenmaal gestart met vapen is het niet meer zo gemakkelijk om er mee te stoppen. Vaak wordt de vergelijking getrokken met zware drugs, dat vapen net zo verslavend is als cocaïne en heroïne. Maar daarnaast speelt er een net zo groot probleem: de sociale acceptatie van vapes en de afwezigheid van kennis onder jongeren. Als je niet weet wat voor lange termijn consequenties verbonden zijn aan vapen, iedereen het doet en het ‘erbij hoort’ in de cultuur, zal er ook weinig veranderen. Hetzelfde zagen we met roken in de vorige eeuw. Waar het bij de sigaretten decennia heeft geduurd om daarmee te stoppen, moet het met de opgedane kennis van eerder toch sneller kunnen om vapes de verdomhoek in te drukken?

Voorlichting als vaccin

Bemoederend zeggen dat iets niet mag en dat iets slecht voor ze is, dat werkt natuurlijk niet. Ervaring is de beste leermeester, maar als jongeren de nare effecten van vapes ervaren, is het kwaad al geschied. Voorlichting en campagnes, bewustwording en lessen op school, daar moeten we toch minimaal naartoe. Aan gebrek aan inzet van artsen en scholen ligt het niet. De stichting ‘Vapen #jouwkeuze’ heeft een lespakket ontwikkeld om meer bewustwording te creëren. Dat lijkt me een goede stap, inzetten op preventie: voorlichting als vaccin voor deze epidemie.

Stoppen met vapen (en roken), handige links:

Zelfhulpmiddelen en apps

  • Stopstone app (via IkStopNu of GGD)
  • Quitnow
  • Smoke Free

Voor werkgevers (inzetbaar via arbodienst)

Meer leren?

We staan voor je klaar

Direct persoonlijk contact